Biała Księga o Oceanach przyjęta!
To historyczna chwila: Norwegia po raz pierwszy przedstawia białą księgę (tzn. rządowy raport) na temat miejsca i roli oceanów w jej polityce zagranicznej i polityce rozwoju. Celem Białej Księgi o Oceanach jest wskazanie, w jaki sposób polityka zagraniczna i rozwoju mogą być wykorzystane dla ochrony norweskich interesów na oceanach, przy jednoczesnym promowaniu osiągnięć Zrównoważonych Celów Rozwoju ONZ (UN Sustainable Goals SDGs), a w szczególności celu, który ukierunkowany jest na oceany – cel ‘SGD 14’: zachowanie i zrównoważone wykorzystanie oceanów, mórz oraz zasobów morskich dla celów zrównoważonego rozwoju.
Norwegia ma cały szereg istotnych interesów narodowych w dziedzinie wykorzystania mórz i oceanów. Ponad 80% jej populacji zamieszkuje tereny położone w promieniu mniejszym niż 20 km od wybrzeża morskiego. Począwszy od czasów Wikingów aż do dziś wody przybrzeżne łączą i przybliżają do siebie wzajemnie różne części kraju, morza są też tradycyjną drogą, łączącą Norwegię z resztą świata.
Ogromny potencjal
Oceany są nie tylko kluczem do zrozumienia naszej przeszłości, ale także podstawą dla naszej przyszłości. Niosą one ogromny potencjał dla rozwoju gatunku ludzkiego. ONZ szacuje, że w 2050 roku liczba ludności na świecie wyniesie 9,7 mld, z czego większość tego przyrostu będzie miała miejsce w Afryce i Azji. Wszyscy ci ludzie będą potrzebowali pożywienia i energii, a wzrost populacji człowieka będzie skutkował rozbudową i intensyfikacją handlu i transportu morskiego.
Ten wysoki poziom rozwoju będzie zależał od naszej zdolności do zarządzania oceanami w sposób zrównoważony. Istnieje powszechna obawa o stan oceanów na świecie. Zmiany kilmatyczne, zanieczyszenie środowiska, śmieci i odpady w morzach i oceanach, rabunkowa gospodarka połowowa oraz niszczenie ekosystemów przybrzeżnych stanowią globalne zagrożenie.
W tym kotekście kluczowe znaczenie ma Konwencja ONZ o Prawie Morza, określana często jako ‘konstytucja oceanów’. Tak samo, jak konstytucja danego krajuy zapewnia przewidywalność i stabilność na poziomie krajowym, tak Prawo Morza wspiera ochronę środowiska morskiego i stymuluje rozwój pokojowej międzynarodowej współpracy. Konwencja reguluje prawa i obowiązki państw w odniesieniu do korzystania z mórz i oceanów, wykorzystywania zasobów morskich i ochrony środowiska morskiego, zapewniając w ten sposób stabilność i tworzenie przewidywalnych ram dla podejmowanych tam inwestycji i aktywności gospodarczej.
Norweskie doświadczenia
Norwegia ma mocne podstawy do tego, aby dzielić się z innymi wiedzą i przyczyniać się do globalnego rozwoju, zgodnego z Celami Rozwoju ONZ. Norweskie doświadczenia w zrównoważonym zarządzaniu zasobami morskimi dały nam cenną wiedzę, którą możemy wykorzystać w naszych wspólnych międzynarodowych staraniach, skierowanych na wspieranie rozwoju i postępu, opartych na ochronie środowiska, a nie jego kosztem.
Obecnie zachodzi coraz pilniejsza potrzeba większej wiedzy na temat oceanów. Niektóre kwestie dotyczące oceanów mają charakter globalny i wymagają globalnych rozwiązań, podczas gdy wiele innych najlepiej można rozwiązać na poziomie regionalnym lub we współpracy bilateralnej. W białej księdze przdstawiono trzy priorytetowe obszary: zrównoważone wykorzystanie i tworzenie wartości, czyste i zdrowe oceany oraz rola ‘niebieskiej’ gospodarki (tj. gospodarki przybrzeżnej i morskiej) w polityce rozwoju.
Oceany i morza – ich miejsce i rola w polityce i gospodarce – to obszar traktowany priorytetowo w wielu miejscach na całym świecie. Ta wspólna tematyka jest, i jeszcze przez długi czas będzie podstawą dla norweskiej współpracy z innymi krajami w tym zakresie. Norweski rząd planuje rozpoczęcie rozmów o oceanach z poszczególnymi zainteresowanymi krajami w celu wymiany doświadczen i fachowej wiedzy oraz prowadzenia współpracy na rzecz czystych i zdrowych wód, zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich i rozwoju ‘niebieskiej’ gospodarki.
Źródło: Ambasada Norwegii w Warszawie (amb-norwegia.pl)
Fot: własność redakcji
