Polsko-norweska solidarność w nowym Centrum Historii we Wrocławiu
Nowopowstałe Centrum Historii “Zajezdnia” to osiem części ułożonych chronologicznie od 1945 roku. To opowieść o Wrocławiu i Wrocławianach, to opowieść o historii Polski. To także miejsce dokumentujące narodziny niezależnego ruchu związkowego „Solidarność” w 1980 roku.
To właśnie we Wrocławiu, w zajezdni Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, gdzie dziś stanęło Centrum Historii, w sierpniu 1980 roku rozpoczął się strajk, jedyny solidarnościowy ze Stocznią Gdańską strajk. To tutaj narodziła się Dolnośląska Solidarność, a zajezdnia stała się symbolem wolnych związków zawodowych i walki o demokrację.
Centrum, które powstało dzięki wsparciu funduszy norweskich, już zyskało miano ważnego ośrodka na mapie Wrocławia. Mieści się w nim zarówno stała ekspozycja, jak i zapewniona została przestrzeń na wystawy czasowe: edukacyjne i kulturalne. Jedna część Centrum jest częściowo poświęcona mniejszościom narodowym i etnicznym w regionie.
W wejściu do Centrum wita widza „miasteczko na Kresach Wschodnich z czasów II RP”. To właśnie mieszkańcy tych terenów zmuszeni zostali do opuszczenia swych domów po II wojnie światowej i przesiedlenia się na tereny Dolnego Śląska. To przede wszystkim Wrocław stał się dla nich nowym domem, sam przeszedłszy prawie całkowitą wymianę ludności.
Następnie widz wędruje przez trudne lata Polski Ludowej: apelu biskupów polskich do biskupów niemieckich o pojednanie, peerelowskiej codzienności mieszkańców miasta, pustych półek sklepowych, czas smutku i represji.
Wiele miejsca poświęcono „Dolnośląskiej Solidarności” oraz wsparciu jakie płynęło przez całe lata 80-te z Norwegii. Poparcie dla “Solidarności” w Polsce było udziałem tysięcy Norwegów. “Emigranci Solidarności” zostali ciepło przyjęci przez norweskie rodziny. Przyznawano im azyl polityczny, mieszkania i środki finansowe, aby ułatwić start w nowej rzeczywistości. Polscy imigranci szybko stali się obywatelami Norwegii. Wszystko to zostało udokumentowane w oddzielnym pomieszczeniu w Centrum, charakteryzującym się ciekawymi, innowacyjnymi rozwiązaniami multimedialnymi.
Projekt Centrum „Zajezdnia” realizowany był we współpracy z norweskimi partnerami jakimi były archiwa regionalne w Trondheim i Opplandsarkivet.
Centrum Historii „Zajezdnia” powstało w ciągu dwóch lat. Projekt zrealizował Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”, który uzyskał na ten cel 15 mln PLN z funduszy norweskich i funduszy EOG. To już kolejne znaczące zaangażowanie funduszy norweskich we Wrocławiu na przestrzeni ostatnich 12 lat po Synagodze pod Białym Bocianem, nowym pawilonie edukacyjnym we wrocławskim Zoo oraz nowo otwartym Muzeum Pana Tadeusza na Rynku.
Więcej o projektach na ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego znaleźć można na www.eog2016.mkidn.gov.pl
Źródło: Ambasada Norwegii w Warszawie (amb-norwegia.pl)
Fot: własność redakcji
