17 maja 2014 r. przypada dwusetletnia rocznica norweskiej konstytucji. Jest ona jedną z najstarszych europejskich konstytucji. Norwegia rozpoczęła obchody Jubileuszowego Roku Konstytucji dużą konferencją, organizowaną w dn. 10 stycznia br.
Obchody 200-lecia Konstytucji w Norwegii
Konstytucja odegrała decydującą rolę w rozwoju demokracji Norwegii. Z wyjątkiem II wojny światowej, kiedy tamtejszy system demokratyczny został tymczasowo zawieszony, Norwegia – w przeciwieństwie do większości innych krajów europejskich – nigdy nie doświadczyła załamania się demokratycznego rozwoju.
Dwusetlecie norweskiej konstytucji w 2014 roku będzie okazją do podniesienia świadomości na temat znaczenia norweskiej konstytucji w dniu dzisiejszym, a także do zastanowienia się, jaką rolę ma ona odegrać w przyszłej demokracji.
Jubileusz norweskiej konstytucji może również stać się dla Norwegii i Polski przyczynkiem do dyskusji na temat przyszłości demokracji, porównań i wymiany doświadczeń, gdyż w 2014 roku Polacy też będą obchodzić jubileusz demokracji: 25-lecie obrad Okrągłego Stołu.
Przez cały 2014 rok planowane są wydarzenia w Norwegii, upamiętniające i uświetniające obchody dwusetlecia uchwalenia norweskiej konstytucji.
10.01.2014: Konferencja w Oslo
Obchody rozpoczęły się 10.01.2014 roku, kiedy to w gmachu Opery w Oslo odbyła się organizowana przez Norweską Radę Naukową konferencja, poświęcona badaniom nad norweską konstytucją.
Następujące kwestie będą dyskutowane podczas konferencji:
Co naprawdę wydarzyło się w 1814 roku? Jak radykalna była konstytucja? Czy należy coś w niej zmieniać? Ile i jak różne są jej interpretacje? Kto ją współtworzył, a kogo zabrakło? Jakie bitwy musieli Norwedzy stoczyć, aby Norwegia mogła stać się demokracją, a następnie państwem dobrobytu i bezpieczeństwa socjalnego? Jakie wyzwania konstytucyjne stoją dziś przed Norwegią w czasach globalizacji? Jaki wpływ będą miały nowe odkrycia naukowców na naszą wizję dziejów konstytucji?
Konferencja ma na celu doprowadzić do dialogu miedzy naukowcami reprezentującymi różne pokolenia, a także między naukowcami i dziennikarzami oraz naukowcami i politykami.
Norweska konstytucja
Stu dwunastu reprezentantów, wybranych spośród urzędników miast, prowincji i jednostek wojskowych, zebrało się w 1814 roku w Eidsvoll celem stworzenia konstytucji norweskiej. Konstytucja została uchwalona przez Zgromadzenie Konstytucyjne 16 maja 1814 r., a podpisana 17 maja 1814.
Po zawarciu unii personalnej ze Szwecją (1814 -1905), Konstytucja Norwegii została uznana przez Szwecję. Obowiązuje ona prawie w niezmienionym kształcie do dziś (ostatnią zmianę wprowadzono 19 czerwca 1992 r.)
Inspiracją dla norweskiej konstytucji była Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych z 1776. Ponadto oparla się ona na tradycjach zarówno rewolucji francuskiej, jak i angielskiego systemu parlamentarno-gabinetowego.
Należy podkreślić, że konstytucja była nowoczesna w kształcie, w którym powstała. Nawet dzisiaj wiele tematów jest aktualnych i stanowi wyzwanie w kategoriach takich, jak równość, prawa człowieka i demokracja.
Jak na owe czasy była też ona dość radykalna: przyznawala prawo wyborcze każdemu, kto był właścicielem lub dzierżawcą gruntów, bądź posiadał odpowiedni majątek w mieście. Warunkiem był ukończony 25 rok życia oraz zamieszkiwanie w kraju przez minimum 5 lat.
Norweskie Centrum Historii Konstytucji: http://www.eidsvoll1814.no/frontpage.aspx
Fot: amb-norwegia.pl
Źródło: materiały pochodzą ze strony Ambasady Norwegii w Warszawie (amb-norwegia.pl)
